Groen en Biodiversiteit

Algemeen

Gemeentebelangen Groen Soest (GGS) heeft zich altijd ingezet en zal zich altijd blijven inzetten om het groene karakter van de gemeente Soest te behouden en te verbeteren.

GGS is van mening dat de gemeente niet langer machteloos mag toezien hoe de natuur ook in Soest steeds verder achteruitgaat. Wij maken ons grote zorgen over de achteruitgang van natuur en  biodiversiteit. Vogels en planten die nog maar enkele decennia geleden in Soest en Soesterberg in ruime aantallen voorkwamen, zijn verdwenen of sterk in aantallen verminderd. De Eempolder had in de jaren zestig van de vorige eeuw nog een grote diversiteit aan planten en dieren.

Hieronder staan een aantal artikelen die we de afgelopen tijd op de site hebben laten verschijnen over Groen en Biodiversiteit.

Vervolgens staat hier ons standpunt over de volgende deelonderwerpen:

• Rondje Groen Soest
• Hou rekening met water
• Klimaatverandering
• De polder
• Energietransitie
• Voorkom verstening

Artikelen:

• Ecoducten, een goede keus? (1 juli 2020)
• GGS reikt insectenhotels en nestkastjes uit (23 april 2020)

Rondje Groen Soest

Gebieden als de polders, de bossen, de Soester Duinen en de Eng zijn dusdanig waardevol, dat bouwplannen daar niet passen. Ook zorgt GGS ervoor dat  biodiversiteit in Soest meer aandacht krijgt  om de flora en fauna te verbeteren.

GGS wil dat er een plan wordt gemaakt waarmee agrariërs, het Groot Gaesbeeker Gilde en natuurorganisaties zoals IVN Eemland en Natuurmonumenten samenwerken om de weilanden natuurlijker te maken. Er zijn Europese subsidies voor plattelandsontwikkeling die kunnen helpen om zo'n ontwikkeling mogelijk te maken.

Ook in het agrarische gebied op de Eng is de biodiversiteit dramatisch afgenomen door jaren van overbemesting, onkruidbestrijding en de dominantie van mais. GGS wil dat de gemeente in samenwerking met de agrariërs, natuurorganisaties en de Vrienden van de Soester Eng, een plan maakt waardoor natuurwaarden worden versterkt.

In het Soesterveen is ook meer natuurontwikkeling nodig. Zo moet het waterpeil worden gewijzigd voor behoud van het unieke hoogveenreservaat van Natuurmonumenten tussen de Dorpstreek en de wijk Boerenstreek. Dit kan zonder dat dit wateroverlast tot gevolg heeft voor de nabijgelegen woningen.

In Soesterberg kennen we op de Vliegbasis voor Nederland uitzonderlijke natuurwaarden. Om deze waarden ook voor de toekomst te behouden, moet de geplande woonwijk aan de rand van Soesterberg-Noord goed gescheiden blijven van het natuurgebied. Zo wordt voorkomen dat huisdieren de vogels verjagen die op de grond nestelen.

GGS is daarnaast van mening dat binnen de bebouwde kom van Soest en Soesterberg gekozen moet worden voor ecologisch groenbeheer en diversiteit van inheemse soorten. Bomen dragen bij aan de schoonheid, schaduw en leefbaarheid. Met name grote bomen zijn ankerpunten, zuiveren de lucht, vangen CO2 op, zorgen voor verkoeling en vormen nestplaatsen voor vogels.

Hou rekening met het water

De komende jaren zal er meer dan ooit gekeken moeten worden wat in ons vermogen ligt om op een slimme manier de veranderende omstandigheden het hoofd te bieden.

De noodzakelijke klimaatadaptatie, hervorming van de landbouw, de energietransitie en verstedelijking zullen ons landschap veranderen. Dit leidt tot  complexe maatschappelijke opgaven  die de komende tijd besluiten zullen vergen die aanpassingen voor de  lange termijn inleiden om te verduurzamen en schoner te worden.

Wij moeten rekening houden met externe omstandigheden en invloeden die extra druk gaan geven op de waterhuishouding en het beheersen hiervan.  

Het klimaat verandert en het weer wordt extremer

De verandering van het klimaat heeft voor ons land vergaande en mogelijk onomkeerbare gevolgen. Het weer wordt extremer, er zijn vaker langere periodes van ernstige droogte of juist hevige neerslag. Voor een deel gaat het daarbij om adaptie voor wat betreft de gevolgen van klimaatverandering; het veilig houden van ons land door versterking van dijken en rivierverruiming, meer ruimtelijke buffers en beheersing van zoetwater, tegengaan van verdroging en hittestress in de bebouwde omgeving. Daarnaast gaat het ook om opgaven als het verbeteren van natuurkwaliteiten, tegengaan van bodemdaling, op peil brengen van de waterkwaliteit en het benutten van water als bron van duurzame energie.

Voor de inwoners van Soest is het essentieel om  rondom de Eem  goed om te gaan met de waterhuishouding. Aangezien de temperaturen steeds vaker kunnen gaan stijgen tot extreme hoogtes, kan er sprake zijn van toenemende hittestress. Het is aan de overheid, dus de gemeente, samen met het Waterschap Vallei en Veluwe, om onder meer te bekijken hoe het water bij wateroverlast opgevangen kan worden en dit water zodra nodig, te benutten voor onder meer verkoeling.

De polder heeft gebrek aan biodiversiteit

Intensieve landbouw gaat ten koste van het landschap, de biodiversiteit, het milieu en de volksgezondheid. De boeren zelf kunnen amper een rendabele bedrijfsvoering realiseren. Onze conclusie is dat het tijd is om een koerswijziging door te voeren  in de landbouw.

Lange tijd was productieverhoging en schaalvergroting  het doel. Er moest voldoende voedsel geproduceerd worden tegen een lage prijs. Het inkomen van de boeren staat al jaren onder druk. Hoge financiële lasten met als gevolg een laag inkomen. Het aantal beroepsboeren loopt sterk terug en veel boeren stoppen met hun bedrijf. Kopers  nemen vaak de  landbouwgronden en de dier- en milieurechten over, maar niet de opstallen. Zo komen komen veel boerderijen  leeg te staan!

Deze negatieve ontwikkeling heeft invloed op het landschap. Sinds 1900 zijn maar liefs 50% van de cultuurhistorische elementen als sloten, houtwallen en houtsingels verdwenen. Het aantal weide- en landvogels is sinds 1960 met 60% teruggelopen en ook met de insecten gaat het uitermate slecht. Oorzaken zijn onder andere de grote hoeveelheid (kunst)mest en bestrijdingsmiddelen die worden gebruikt,  de kunstmatig lage grondwaterstand en ontwatering en het scheuren van bodems. Tenslotte spelen ook het te vroeg maaien van graslanden (waardoor jonge weidevogels niet overleven) en het functieverlies van groene landschapselementen op kavels en perceelgrenzen een rol, waardoor ze uiteindelijk vaak verdwijnen.

Om deze negatieve invloeden tegen te gaan zetten we in op de volgende actiepunten :

• Bewaar ons landschap en kostbare landbouwbodem door nieuwe woningen en bedrijven zo veel mogelijk in bestaand stedelijk gebied te bouwen. En beperk zo de druk op de landbouw, die alle ruimte nodig heeft om te verduurzamen;
• Hanteer een zonneladder die ervoor zorgt dat het bouwen van zonne-energiecentrales op landbouwgrond en in natuurgebieden wordt vermeden. Zorg ervoor dat eerst maximaal wordt bespaard. Benut alle daken en braakliggende gronden en haal het maximale uit wind op zee;
• Als zonne-energiecentrales uiteindelijk onvermijdelijk blijken, zorg dan voor multifunctionaliteit en houdt de financiële opbrengsten in de regio, zodat ze kunnen worden benut voor de transitie naar een duurzame kringlooplandbouw;
• Zet maximaal in op het verbeteren van de vitaliteit van de bodem, beschouw deze als publiek goed, en bepaal per gebied de omvang van de landbouwproductie die het gebied aankan.

Energietransitie

De energietransitie kunnen we niet alleen oplossen binnen de bebouwde kom, daar hebben we het platteland bij nodig. Toch is het van belang om eerst maximaal in te zetten op oplossingen in bebouwd gebied, alvorens er voor de gemakkelijke weg gekozen wordt door  bijvoorbeeld  weilanden vol zonnepanelen te leggen. Zonnepanelen vormen een industriële laag in het landschap, jagen grondprijzen op, hebben grote ecologische nadelen en tasten de belevingswaarde aan. Beter is het om eerst zo veel mogelijk zonnepanelen op daken en op braakliggende terreinen te installeren en maximaal in te zetten op besparing en slimme warmtenetten.

Voorkom verstening

Meer groen en minder steen verbeteren de natuurlijke waterfiltratie. Dit gegeven moeten wij steeds voor ogen hebben als er initiatieven komen voor  het buitengebied. Als het echt niet anders kan, pas dan kunnen wij bebouwing toestaan. Het toekomstsperspectief voor de ruimtelijke inrichting in het gebied rondom Soest, moet uiteindelijk geborgd worden in de Omgevingsvisie van zowel de gemeente Soest, als provinciaal en landelijk.