Ecoducten, een goede keus?

woensdag 1 juli 2020

De ecoducten binnen het plan Hart van de Heuvelrug, een goede keus?

‘Ecoducten niet kosteneffectief’, zo kopt de nieuwsbrief van De Ingenieur op 25 juni 2020. Slecht nieuws voor de natuurwinst binnen het project Hart van de Heuvelrug? Genoemd plan is een samenwerking van Soest, Zeist en de provincie Utrecht, gericht op het verbeteren van ruimtelijke kwaliteit en belevingswaarde van de Heuvelrug. Onderdeel hiervan is de aanleg van zes ecoducten. Weggegooid geld?

Versnippering:

Door de aanleg van auto-, vaar- en spoorwegen zijn gebieden in Nederland in de afgelopen decennia versnipperd geraakt. In het wild levende dieren zijn daardoor steeds meer vast komen te zitten in een onnatuurlijk klein leefgebied. Dankzij de ontsnipperingsingrepen kunnen bijvoorbeeld wilde zwijnen, otters, herten, dassen, hagedissen, salamanders, padden, kikkers en vleermuizen weer veilig oversteken. Deze dieren krijgen zo meer leefruimte, beter toegang tot voedsel en schuilplaatsen en ze vinden makkelijker een geschikte partner. De kans op faunaslachtoffers door aanrijdingen met weg- en treinverkeer of verdrinking neemt af.

Ontsnippering

Een onderzoeksteam onder leiding van de Rijksuniversiteit Groningen heeft kosten en baten van het meerjarenplan ontsnippering onderzocht:

‘We stellen vast dat de kosteneffectiviteit van faunapassages veel lager is dan die van natuurbeleid dat er juist op is gericht om de ecologische kwaliteit van bestaande gebieden te verbeteren met natuurherstelmaatregelen', stellen de onderzoekers. Bij deze conclusie ligt de nadruk op het kostenaspect. Op zich, zo blijkt ook uit de studie, zijn ecoducten kostbaar maar zij vormen ook de beste oplossing:  

‘Onze studie toont aan dat faunapassages niet alleen functioneren als oversteekplaats voor dieren, maar ook daadwerkelijk zorgen voor het verhogen van de soortenrijkdom in de verbonden gebieden', zegt Maarten Mouissie, een van de auteurs van het onderzoeksteam.

Natuurmonumenten

Ook Natuurmonumenten pleit voor ecoducten. Aankoop van grond en natuurherstel is niet altijd mogelijk en het duurt gewoon te lang. 'Om te voorkomen dat in de tussentijd populaties verdwijnen, kun je op korte termijn ecoducten en faunapassages realiseren.’ Op sommige plekken is aankoop van grond ook gewoon niet mogelijk of juist extreem kostbaar, als er bijvoorbeeld een snelweg of een spoorlijn in de weg ligt. 'Dan is een faunapassage of ecoduct waarschijnlijk de enige optie om het leefgebied van dieren en planten te vergroten en daarmee de soort in stand te houden', stelt de natuurorganisatie.

In de sterk versnipperde omgeving rondom Soesterberg vormden de A28, N237 (Amersfoortseweg) en de spoorlijn Amersfoort-Utrecht een enorme barrière voor grote en kleine diersoorten. Door de ecoducten Op Hees, Beukbergen en Sterrenberg ontstaat nu de Ecologische verbinding West, door de ecoducten Boele Staal en Leusderheide wordt de Ecologische verbinding Oost gerealiseerd. Genoemde verkeerswegen zijn hiermee overbrugd.

Schakels

De ecoducten en andere groene projecten binnen Hart van de Heuvelrug kunnen worden gefinancierd doordat op kleinere, geïsoleerd liggende groene gebieden woningbouw wordt gerealiseerd. Dat is een offer dat wordt gebracht voor een beter, groter geheel. Soms is dat voor direct omwonenden pijnlijk. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de protesten tegen het bebouwen van het bosperceel Oude Tempel in Soesterberg.

De ecoducten aangelegd binnen het project Hart van de Heuvelrug zijn dus een kostbare maar goede oplossing. Zij vormen een broodnodige schakel in de NNN (Natuur Netwerk Nederland) structuur. Door – liefst internationaal – natuurgebieden van omvang met elkaar te verbinden ontstaat een robuust stelsel waarin het natuurlijk evenwicht weer tot ontwikkeling kan komen. Wat overigens nog wel verbetering vraagt is de doorgang voor wild bij Boele Staal en Op Hees. Enige ‘fine tuning’ met o.a. Defensie is hier nog nodig. GGS zal dit onder de aandacht van de betrokken instanties houden.

Naast de ecoducten wordt binnen Hart van de Heuvelrug ook gewerkt aan het ecologisch herstel van gebieden. Kamp van Zeist zal bijvoorbeeld worden teruggegeven aan de natuur. Bij o.a. het Kodakterrein (Soestduinen) en het Harlanterrein (Austerlitz) is dit al gebeurd. De menselijke activiteit is hier teruggebracht tot die van recreanten. Dit brengt meer rust in en om deze gebieden. In combinatie met de faunapassages komt dit de natuur ten goede.

Website project Hart voor de Heuvelrug: www.hartvandeheuvelrug.nl

Laat een reactie achter