Initiatief Herenboeren in de Raad

donderdag 21 november 2019

Op 14 en 21 november 2019 stond het burgerinitiatief van Herenboeren Soest op de agenda van de gemeenteraad. Gemeentebelangen Groen Soest (GGS) sprak via woordvoerder Tim de Wolf en wethouder Aukje Treep uit, positief te staan tegenover het idee. Maar er zijn grenzen aan de steun die een gemeente kan geven.

Voorzitter Henk Vroom bracht tijdens de opiniërende raadsbijeenkomst op 14 november met veel passie het ‘burgerinitiatief’ van de Stichting Herenboeren Soest (e.o.) over het voetlicht. Het idee is om op coöperatieve basis een kleinschalig gemengd agrarisch bedrijf van circa 20 hectare op te zetten in de Gemeente Soest. Daar moeten 200 gezinnen, oftewel circa 500 personen deelnemen.

De boerderij wil dan voorzien in circa 60% van de behoefte van haar leden aan groente, fruit, vlees, vleeswaren, aardappelen en eieren en zal gerund worden door een professionele boer(in) in loondienst. De eenmalige financiële inleg van de leden dekt de benodigde investeringen, terwijl de exploitatie wordt gedekt door maandelijkse contributie. De contributie bestaat dan uit het afnemen van de producten.

Drie vragen

Aan de fracties in de raad werd verzocht op drie punten te reageren:

1. Gevraagd wordt aan de raad zijn steun in algemene zin uit te spreken voor een Herenboerderij in de gemeente Soest.
2. De raad wordt gevraagd B&W te vragen de Herenboeren Soest constructief te ondersteunen bij de ontwikkeling en realisatie van een Herenboerderij in de Gemeente Soest.
3. De raad wordt gevraagd deze vraag concreet te maken aan B&W in de vorm van het inzetten van relaties van de Gemeente Soest die grond beheren, zoals andere gemeenten, de provincie en grondeigenaren in algemene zin.

Namens onze fractie reageerde Tim de Wolf als volgt:

Wat betreft de eerste vraag juicht GGS ontwikkelingen in de landbouw toe die bijdragen aan biodiversiteit, gezondheid van plant, dier en mens en schoonheid van het landschap. Kleinschalige, milieuvriendelijke, en op een lokale markt gerichte landbouw – waardoor ook transport van de producten wegvalt – past in deze visie. GGS steunt dus in deze algemene zin de Herenboeren.

Lastiger ligt het met vraag 2 en 3. B&W en/of de raad kan niet fungeren als makelaar voor de Herenboeren. Bij het zoeken naar een geschikte locatie zullen de betrokken personen zelf initiatief moeten nemen naar grondeigenaren. Ook de Herenboeren zijn niets meer of minder dan een onderneming. B&W of de raad kunnen moeilijk de ene onderneming bevoordelen boven een andere onderneming, al zal in sommige gevallen de ene ons (en dat zal dan ook per persoon of partij verschillen) sympathieker zijn dan de ander.

Bij het zoeken naar grond moet ook rekening worden gehouden met de bestaande boerenstand. Deze groep is, anders dan de Herenboeren, voor een inkomen direct afhankelijk van de grond. Ook binnen deze groep hebben nieuwe inzichten postgevat en wordt met aandacht voor natuur meer en meer duurzaam gewerkt. Mede hierdoor, een extensivering van landbouw leidt tot minder efficiënt grondgebruik, zal vermoedelijk in de komende jaren de druk op beschikbare gronden toenemen.

Verkoop van grond is in de meeste gevallen een transactie tussen particulieren of bedrijven onderling. Hierbij kan de gemeente geen uitzonderingspositie voor de Herenboeren afdwingen. 

Nogmaals, de filosofie achter de Herenboeren spreekt ons, maar meer dan dit te zeggen kunnen we niet doen. De snelste weg om hun doelstellingen te verwezenlijken is misschien dat de Herenboeren proberen om aansluiting te vinden bij een van de lokale agrariërs om zo grond te verwerven.

De meeste andere partijen waren ook positief over het idee achter Herenboeren. Ze hadden echter wel vragen, bijvoorbeeld over de inzet van het ambtelijk apparaat, over de mogelijkheden tot deelname van minder draagkrachtigen en over de contacten met de huidige boerenstand in Soest.

Duidelijk werd dat het college van B&W en de ambtelijke organisatie al regelmatig met de stichting in overleg is geweest vanuit een positieve grondhouding. Wethouder Aukje Treep gaf een toelichting over haar contacten met Herenboeren Soest. Ze was duidelijk over de bijdrage die de gemeente kan leveren en vond een Herenboerderij zeker welkom in Soest.

Brieven

In de week tussen de opiniërende en de besluitvormende vergadering stelden alle fracties gezamenlijk een brief op waarin deze overwegingen ook werden verwoord. Deze brief is positief ontvangen door Herenboeren Soest. De bal ligt dus bij hun organisatie die energiek verder gaat zoeken naar geschikte grond.

De gemeenteraad ontving ook een brief van Martin van Dijk, bestuurslid LTO Noord afdeling Eemland. Namens de Soester boeren meldde hij dat bestaande boeren ook wel ‘constuctief ondersteund’ willen worden. Ook hij noemt het een concept van de herenboeren sympathiek en concludeert:  “Prima dat dit initiatief er is , maar dan wel volgens dezelfde ‘gemeentelijke spelregels’ waar wij als agrariërs ook aan moeten voldoen en geen voorkeurspositie creëren.”

Laat een reactie achter