Burgerinitiatief: Slangenbosje als beschermd dorpsgezicht

maandag 6 mei 2019

Met een uitgebreide brief aan het College van B&W start Werkgroep Slangenbosje een burgerinitiatief. Het initiatief heeft als doel het Slangenbosje uit te roepen tot beschermd dorpsgezicht. Gemeentebelangen Groen Soest (GGS) schaart zich achter dit verzoek.

Deze groene oase, omsloten door de Ir. Menkolaan, de Noorderweg en de Inspecteur Schreuderlaan, is volgens de Werkgroep Slangenbosje de moeite waard om extra te gaan beschermen, want “van algemeen belang wegens zijn schoonheid, onderlinge ruimtelijke en structurele samenhang en zijn cultuurhistorische waarde", zoals in de Monumentenwet beschreven staat.

De Werkgroep Slangenbosje is een onafhankelijke groep actieve omwonenden. Zij houden het bosje twee keer per maand schoon. Ook de Vogelwerkgroep van IVN Eemland is wel eens in dit gebiedje te vinden omdat de ijsvogel er is gesignaleerd. Het Slangenbosje heeft een rijkdom aan fauna, zoals uil, mees en specht, maar ook bijzondere flora met zoals de witte esdoorn, ruwe berk, meidoorn, nagelkruid, valeriaan en meer.

Aan het Slangenbosje is een belangrijk stukje plaatselijke geschiedenis verbonden. Dat het nog bestaat, is vooral te danken aan een groep actievoerders, die al vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw in het geweer kwam tegen dreigende aantasting van dit gebied.

Wat is een beschermd dorpsgezicht?

Sinds 2012 wijst het rijk geen nieuwe beschermde stads- en dorpsgezichten meer aan. Het is aan de gemeente om (verplicht) rekening te houden met cultuurhistorische waarden in bestemmingsplannen. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebeid en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

Steun GGS

Het burgerinitiatief krijgt ondersteuning van de GGS fractie en we zullen dit kenbaar maken bij het college van B&W. Dit omdat het een uniek gebied is. Het is klein (circa 5 ha.) maar heeft een aparte set bijzondere eigenschappen, zowel ecologisch als cultuurhistorisch.

Het Slangenbosje ligt aan de voet van de stuwwal Soester Eng. Kwelwater van de Eng stroomt het hele jaar door naar de vijver in het Slangenbosje. De vegetatie bestaat voor een groot deel uit vochtminnende planten als zwarte els, es, berk en de esdoorn. De oudste bomen zijn geplant in de tijd dat het Slangenbosjes een park was. Al met al meer dan genoeg om extra te gaan beschermen!

Argumenten

De Werkgroep noemt in haar brief aan het college de volgende argumenten om het Burgerinitiatief te honoreren met een verklaring van ‘beschermd dorpsgezicht’:

• Het wordt georganiseerd door en voor inwoners van Soest;
• Het is van groot maatschappelijk belang, zoals door de gemeente Soest is bevestigd met de bestemming van het Slangenbosje tot enerzijds “natuurterrein” en anderzijds “openbaar toegankelijk wandelgebied”; waar o.a. jaarlijks een traditionele paaseierenzoektocht plaatsvindt waarvan jong en oud genieten;
• Het Slangenbosje heeft een grote publieke waarde met zijn bosschages van overwegend elzen, biezen, poelen en waterlopen;
• Het bosje biedt een waardevol “podium” voor kunstzinnige aspecten. In het verleden hebben er o.a. exposities, gedichtenroutes en diverse lezingen (geologie, ecologie) plaatsgevonden;
• Het bosje is onvervangbaar. Het hoog opgaande elzenbos op vochtige en venige bodem is specifiek is voor het gebied;
• Het heeft voldoende draagvlak, zoals blijkt uit het aantal handtekeningen onder dit verzoek en de positieve adviezen van deskundigen, zoals o.a. Jan Tupker en Peter Veen;
• Het project is haalbaar, ook voor de langere termijn;
• De vraag naar een begroting is in dit verband niet relevant, evenmin als een eventueel beroep op financiën voor de verstrekking van voedsel en/of drank.

Bovendien:

• Bossen − met vooral grote bomen, dood hout en een flinke laag bladeren − zijn uitermate geschikt voor de compensatie van CO2-uitstoot. Volgens de ecoloog Sebastiaan Luyssaert zijn nieuw aangeplante bossen daartoe veel minder geschikt.
• Het Slangenbosje, gelegen in het laagste deel van Soest, is bovendien opvanggebied voor (hemel)water, in het bijzonder ook van kwelwater van de Utrechtse Heuvelrug, met een uitzonderlijk hoog gehalte aan mineralen met unieke effecten op flora en fauna.
• Het Slangenbosje kenmerkt zich door een rijkdom aan fauna, o.a. ijsvogeltje, uil, mees, specht, winterkoninkje, sijsje, houtduif, koperwiek, kramsvogel en broedende roofvogels als sperwer, buizerd, holenduif en de grote en kleine bonte specht, maar ook eekhoorntjes, ringslangen, hazelwormen.
• Het bosje bestaat uit zwarte els, witte esdoorn, ruwe berk, beuk, lijsterbes, meidoorn, hulst, gewone es, etc. De flora kent verder o.a. nagelkruid, zuring, valeriaan, dagkoekoeksbloem, daslook, bosandoorn en nog veel meer.
• Natuurorganisaties als IVN en Natuurmonumenten waarderen het bosje als een volwaardig, uniek en kwetsbaar natuurgebied, met een unieke ligging van “wilde natuur” binnen de bebouwde kom.
• Het behoud van het Slangenbosje is te meer van belang nu steeds meer tuinen en stukjes groen worden bestraat ten behoeve van wegen, warenhuizen, supermarkten en woonhuizen.
• Aan het Slangenbosje is een belangrijk stukje plaatselijke geschiedenis verbonden. Dat het nog bestaat is vooral te danken aan een groep actievoerders, die al vanaf de jaren ’70 van de vorige eeuw in het geweer kwamen tegen de aantasting van het bosje, ondanks het aanvankelijk gebrek aan belangstelling van de plaatselijke overheid. In de loop der jaren is er een goede samenwerking ontstaan tussen de omwonenden en het gemeentebestuur. Er vindt regelmatig overleg plaats, o.a. over het praktische onderhoud, waarvoor de werkgroep zich blijft inzetten. Vrijwel alle omwonenden zijn daarbij positief betrokken, in grote saamhorigheid.

(Foto's: Jan Paauw)

Laat een reactie achter