Huisvuil enzo: Peilsessie Grondstoffenmanagement

vrijdag 15 mei 2020

Onlangs werd de Gemeenteraad van Soest geconfronteerd met een nieuw fenomeen: een peilsessie. Doel van zo’n sessie is om af te tasten hoe de fracties in principe staan tegenover bepaalde plannen van het ambtenarencorps. In dit geval ging het over grondstoffenmanagement, dat is een beter woord voor afvalverwerking.

In deze besloten bijeenkomst werden vertegenwoordigers van de diverse fracties tien stellingen voorgelegd. Deze waren voortgesproten uit drie documenten; 1: een inventarisatie van de taken tot 2050, op weg naar een circulaire economie (dat is een samenleving waarin geen afval bestaat en alles dat overtollig is als grondstof dient en dus wordt hergebruikt), 2: een peiling onder de inwoners hoe zij staan tegenover het omgekeerd inzamelen van afval en 3: de huidige stand van zaken.

Omgekeerd inzamelen

Het omgekeerd inzamelen van afval is enkele jaren geleden in Soest ingevoerd. Het houdt in dat de meeste huishoudens vier vuilnisbakken hebben gekregen; een voor papier, een voor GFT (Groente Fruit Tuin) een voor PMD (Plastic Metaal Drinkkartons) en een voor restafval. Het restafval is het probleem. Volgens de landelijke doelstelling moet dit teruggebracht worden naar 30 kg. per jaar per huishouden in 2025. Het had in 2020 al 100 kg. moeten zijn maar het ligt is Soest momenteel nog hoger. In 2050 moet het restafval - immers, we streven naar een circulaire economie - nul zijn.

Oplopende kosten en afvalstoffenheffing

Afvalverwerking wordt steeds duurder. Dit heeft twee oorzaken. Allereerst is er een gebrek aan verwerkingscapaciteit. Hierdoor gaan de afvalverwerkers meer geld vragen voor hun diensten en moet het afval soms over langere afstand worden vervoerd. Ten tweede heft de overheid in toenemende mate belasting op de verwerking van restafval, de zogenaamde verbrandingstoeslag. Dit als prikkel om de hoeveelheid restafval te minimaliseren, met als uiteindelijk doel dus nul. De inwoners zien de stijgende kosten direct terug in de afvalstoffenheffing. De benodigde bedragen worden namelijk – zonder winst of verlies – over de huishoudens verdeeld.

Bronscheiding of nascheiding?

Op dit moment wordt ingezet op zogenaamde bronscheiding. Dit houdt in dat de inwoners zelf hun afval zo goed mogelijk moeten scheiden; vandaar de vier bakken. Nascheiding is een alternatief. Het afval kan (ten dele) bij elkaar worden gegooid en het wordt bij de vuilverwerking machinaal geselecteerd. Dit is makkelijk en comfortabel voor de inwoners. Technisch is PMD al goed uit restafval te halen. Het probleem is echter dat ook hier de capaciteit onvoldoende is. Voorlopig moeten we het dus bij bronscheiding laten.

Diftar

Diftar is een belangrijk instrument om de hoeveelheid restafval terug te dringen en was dan ook onderdeel van het debat in de peilsessie. Invoering van diftar (geDIFferenteerde TARieven) houdt in dat de inwoners een vast tarief betalen voor de verwerking van gescheiden afval maar voor de verwerking van het door hen aangeboden restafval gaan betalen per kilo. Ben je slordig met het scheiden van je afval, dan betaal je daardoor meer. Doe je ‘t heel zorgvuldig dan creëer je korting. Daar waar diftar is ingevoerd leidt het tot een enorme reductie van restafval.

Peilsessie Grondstoffenmanagement

Terug naar de peilsessie. De Soester ambtenaren belast met grondstoffenmanagement hebben niet stil hebben gezeten. Scherp zijn de knelpunten geanalyseerd en is het draagvlak onder de inwoners verkend. De aangegeven koers is precies zoals dit ook - na gedegen onderzoek - wordt gepropageerd door onder andere de NVRD (Nederlandse Vereniging Van Reinigingsdiensten) en het programma VANG (Van Afval Naar Grondstof). In Soest blijkt vooral winst te kunnen worden geboekt door het invoeren van afvalscheiding bij de hoogbouw. Met name scheiding van GFT en PMD kan hier leiden tot een belangrijke reductie van het restafval. Lastig is wel om het in de praktijk voor de flatbewoners ook mogelijk te maken. Juist in een appartement is het moeilijk om afval gescheiden is bewaren. Voordat je het weet is de atmosfeer in je huis bedorven door de onwelriekende dampen uit de diverse bakken! Daar moet nog iets goeds op gevonden worden. Zelf zie ik een oplossing in de oude vertrouwde stortkokers, maar dan in een gescheiden variant.

Hoor en wederhoor?

De suggesties uit de raad geven de ambtenaren richting en houvast om het grondstoffenmanagement verder te ontwikkelen. De landelijke doelstelling: maximaal 30 kg. restafval per huishouden in 2025 en reductie naar nul in 2050, blijft richtsnoer.

Standpunt GGS

Op weg dus naar een circulaire economie zonder afval. GGS is in dit traject voorstander van verbetering van de bronscheiding. Natuurlijk moet daarnaast open oog worden gehouden op de mogelijkheden van nascheiding in de toekomst. Diftar ziet GGS als een goed middel om de afvalstoffenheffing voor de inwoners zo laag mogelijk te houden. Het vraagt enige zelfwerkzaamheid maar het scheiden van afval geeft veel voldoening en is ook goed voor de portemonnee. Alles bij elkaar verwacht GGS dat na uitwerking van de uitkomsten van de peilsessie het grondstoffenmanagement van Soest een nieuwe fase in kan gaan richting de circulaire economie: verbetering van bronscheiding en wat ons betreft ook diftar. Met deze maatregelen kan de stijging in de kosten voor grondstoffenmanagement ten dele worden opgevangen. Dit is duurzaam en de afvalstoffenheffing blijft zo laag mogelijk. Het is dus goed voor het milieu en goed voor de financiën.

Laat een reactie achter